TRÌNH TỰ, THỦ TỤC NHẬN CON NUÔI CÓ YẾU TỐ NƯỚC NGOÀI

Cùng với quá trình hội nhập quốc tế, Việt Nam không chỉ mở rộng hợp tác với nhiều quốc gia khác trên thế giới ở các lĩnh vực kinh tế, chính trị mà các mối quan hệ trong xã hội, đặc biệt là hôn nhân – gia đình cũng có sự mở rộng đáng kể. Trong đó, nhận nuôi con nuôi có yếu tố nước ngoài là quan hệ thu hút nhiều sự quan tâm từ xã hội bởi ý nghĩa nhân văn sâu sắc. Trong bài viết này, Công ty Luật Duy Ích sẽ hướng dẫn cụ thể các điều kiện, hồ sơ và thủ tục nhận nuôi con nuôi có yếu tố nước ngoài theo quy định của pháp luật Việt Nam, nhằm giúp bạn đọc hiểu rõ và thực hiện đúng quy trình.

Nhận nuôi con nuôi có yếu tố nước ngoài là gì?

Theo quy định tại khoản 5 Điều 3 Luật Nuôi con nuôi năm 2010 quy định về khái niệm nuôi con nuôi có yếu tố nước ngoài như sau:

Nuôi con nuôi có yếu tố nước ngoài là việc nuôi con nuôi giữa công dân Việt Nam với người nước ngoài, giữa người nước ngoài với nhau thường trú ở Việt Nam, giữa công dân Việt Nam với nhau mà một bên định cư ở nước ngoài.

Các trường hợp nhận nuôi con nuôi có yếu tố nước ngoài

Căn cứ theo Điều 28 Luật Nuôi con nuôi năm 2010 quy định chi tiết các trường hợp nhận nuôi con nuôi có yếu tố nước ngoài gồm:

Người Việt Nam định cư ở nước ngoài, người nước ngoài thường trú ở nước cùng là thành viên của điều ước quốc tế về nuôi con nuôi với Việt Nam nhận trẻ em Việt Nam làm con nuôi.
Công dân Việt Nam thường trú ở trong nước nhận trẻ em nước ngoài làm con nuôi.
Người nước ngoài thường trú ở Việt Nam nhận con nuôi ở Việt Nam.

Người Việt Nam định cư ở nước ngoài, người nước ngoài thường trú ở nước ngoài được nhận con nuôi đích danh thuộc 1 trong các trường hợp sau:
Là cha dượng, mẹ kế của người được nhận làm con nuôi;
Là cô, cậu, dì, chú, bác ruột của người được nhận làm con nuôi;
Có con nuôi là anh, chị, em ruột của trẻ em được nhận làm con nuôi;
Nhận trẻ em khuyết tật, nhiễm HIV/AIDS hoặc mắc bệnh hiểm nghèo khác làm con nuôi;
Là người nước ngoài đang làm việc, học tập ở Việt Nam trong thời gian ít nhất là 01 năm.

Điều kiện nhận nuôi con nuôi có yếu tố nước ngoài là gì?
- Điều kiện của người nhận nuôi con nuôi

Theo quy định tại Điều 29 Luật Nuôi con nuôi năm 2010, người nhận nuôi con nuôi có yếu tố nước ngoài cần phải đáp ứng cả các điều kiện theo quy định pháp luật Việt Nam và pháp luật nước ngoài về việc nhận nuôi con nuôi.

Đối với pháp luật Việt Nam, người nhận nuôi con nuôi có yếu tố nước ngoài cần đáp ứng các điều kiện sau:

Có đầy đủ năng lực hành vi dân sự;
Lớn hơn con nuôi từ 20 tuổi trở lên;
Có điều kiện về sức khỏe, kinh tế, chỗ ở bảo đảm việc chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con nuôi;
Có tư cách đạo đức tốt.
Không thuộc các trường hợp không được nhận con nuôi như:

+ Đang bị hạn chế một số quyền của cha, mẹ đối với con chưa thành niên;

+ Đang chấp hành quyết định xử lý hành chính tại cơ sở giáo dục, cơ sở chữa bệnh;

+ Đang chấp hành hình phạt tù;

+ Chưa được xóa án tích về một trong các tội cố ý xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự của người khác; ngược đãi hoặc hành hạ ông bà, cha mẹ, vợ chồng, con, cháu, người có công nuôi dưỡng mình; dụ dỗ, ép buộc hoặc chứa chấp người chưa thành niên vi phạm pháp luật; mua bán, đánh tráo, chiếm đoạt trẻ em

Lưu ý:

Người nhận nuôi có yếu tố nước ngoài không cần xem xét điều kiện: Có điều kiện về sức khỏe, kinh tế, chỗ ở bảo đảm việc chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con nuôi và lớn hơn con nuôi tối thiểu 20 tuổi trong các trường hợp sau:

Người nhận nuôi con nuôi là cha dượng hoặc mẹ kế của người được nhận làm con nuôi.
Người nhận nuôi con nuôi là cô, dì, chú, cậu, bác ruột của người được nhận làm con nuôi

Đối với pháp luật nước ngoài, người nhận nuôi con nuôi cần đáp ứng các điều kiện theo quy định của pháp luật nước người đó thường trú hoặc nơi người được nhận nuôi con nuôi thường trú, cụ thể như sau:

Nếu người nhận nuôi con nuôi là người Việt Nam định cư ở nước ngoài, người nước ngoài thường trú ở nước ngoài nhận người Việt Nam làm con nuôi thì phải đáp ứng đầy đủ các điều kiện theo quy định của pháp luật nước nơi người đó thường trú;
Nếu Công dân Việt Nam nhận người nước ngoài làm con nuôi thì phải đáp ứng đầy đủ các điều kiện theo quy định của pháp luật nước nơi người được nhận làm con nuôi thường trú
- Điều kiện của người được nhận làm con nuôi

Căn cứ theo quy định tại Điều 8 Luật Nuôi con nuôi năm 2010, người được nhận làm con nuôi phải đáp ứng được các điều kiện sau:

Trẻ em dưới 16 tuổi
Người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:
Được cha dượng, mẹ kế nhận làm con nuôi;
Được cô, cậu, dì, chú, bác ruột nhận làm con nuôi.
Một người chỉ được làm con nuôi của một người độc thân hoặc của cả hai người là vợ chồng.

Lưu ý: Nhà nước khuyến khích việc nhận trẻ em mồ côi, trẻ em bị bỏ rơi, trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt khác làm con nuôi.

Hồ sơ nhận nuôi con nuôi có yếu tố nước ngoài gồm những giấy tờ gì?

Hồ sơ nhận nuôi con nuôi có yếu tố nước ngoài gồm hồ sơ của người nhận con nuôi và hồ sơ của người được giới thiệu làm con nuôi nước ngoài.

Hồ sơ của người nhận con nuôi
Đơn xin nhận con nuôi;
Bản sao Hộ chiếu, CMND/CCCD hoặc giấy tờ có giá trị thay thế;
Phiếu lý lịch tư pháp;
Văn bản cho phép được nhân con nuôi ở Việt Nam;
Văn bản xác nhận tình trạng hôn nhân;
Giấy khám sức khỏe do cơ quan y tế cấp huyện trở lên cấp;
Văn bản xác nhận hoàn cảnh gia đình, tình trạng chỗ ở, điều kiện kinh tế do Ủy ban nhân dân cấp xã nơi người nhận con nuôi thường trú xác nhận hoặc do công chức tư pháp – hộ tịch xác minh.

Lưu ý: Hồ sơ của người nhận con nuôi có yếu tố nước ngoài phải lập thành 02 bộ.

Hồ sơ của người được giới thiệu làm con nuôi nước ngoài
Giấy khai sinh;
Giấy khám sức khỏe do cơ quan y tế cấp huyện trở lên cấp;
Hai ảnh toàn thân, nhìn thẳng chụp không quá 06 tháng;
Quyết định tiếp nhận đối với trẻ em ở cơ sở nuôi dưỡng;
Văn bản về đặc điểm, sở thích, thói quen đáng lưu ý của trẻ em;
Tài liệu chứng minh đã thực hiện việc tìm gia đình thay thế trong nước cho trẻ em theo quy định tại khoản 2 Điều 15 của Luật Nuôi con nuôi 2010 nhưng không thành.
Giấy tờ chứng minh về nhân thân và tình trạng pháp lý của người được nhận nuôi

Lưu ý: Hồ sơ của người nhận con nuôi có yếu tố nước ngoài phải lập thành 03 bộ.

Thủ tục nhận nuôi con nuôi có yếu tố nước ngoài được thực hiện như thế nào?

Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ như đã nêu ở mục 4

Bước 2: Nộp hồ sơ tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền

Theo quy định tại khoản 2 Điều 32 Luật Nuôi con nuôi 2010, hồ sơ của người được nhận làm con nuôi được nộp đến: Sở Tư pháp cấp tỉnh nơi người được nhận làm con nuôi thường trú

Theo quy định tại khoản 3 Luật Nuôi con nuôi 2010 và khoản 10 Điều 1 Nghị định 06/2025/NĐ-CP, hồ sơ của người nhận nuôi con nuôi nộp đến Bộ Tư pháp trong từng trường hợp cụ thể sau:

+ Trường hợp nhận con nuôi theo quy định tại điểm a, b, c và đ khoản 2 Điều 28 của Luật Nuôi con nuôi, người nhận con nuôi nộp hồ sơ cho Bộ Tư pháp thông qua hình thức nộp trực tiếp hoặc gửi hồ sơ qua hệ thống bưu chính.

+ Trường hợp nhận trẻ em sống tại cơ sở nuôi dưỡng làm con nuôi, người nhận con nuôi thường trú tại nước là thành viên của điều ước quốc tế về nuôi con nuôi với Việt Nam nộp hồ sơ cho Bộ Tư pháp thông qua tổ chức con nuôi của nước đó được cấp phép hoạt động tại Việt Nam. Nếu ko có tổ chức con nuôi được cấp phép hoạt động tại Việt Nam thì nộp hồ sơ cho Bộ Tư pháp thông qua Cơ quan Trung ương về nuôi con nuôi của nước nơi người nhận con nuôi thường trú, hoặc cơ quan đại diện ngoại giao hoặc cơ quan đại diện lãnh sự của nước đó tại Việt Nam.

Bước 3: Cơ quan có thẩm quyền kiểm tra, xác minh hồ sơ và xác nhận trẻ em có đủ điều kiện

Trong thời hạn 20 ngày kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ, Sở Tư pháp có trách nhiệm kiểm tra hồ sơ, tiến hành lấy ý kiến của những người liên quan

Sau khi kiểm tra, xác minh, nếu thấy trẻ em đủ điều kiện để cho làm con nuôi nước ngoài thì Sở Tư pháp xác nhận và gửi Bộ Tư pháp.

Bước 4: Bộ Tư pháp kiểm tra, xử lý hồ sơ của người nhận nuôi con nuôi

Trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ, Bộ Tư pháp có trách nhiệm kiểm tra và xử lý hồ sơ của người nhận con nuôi như sau:

Kết thúc thời hạn thông báo tìm gia đình thay thế cho trẻ em, nếu trẻ em không được người trong nước nhận làm con nuôi thì Bộ Tư pháp chuyển hồ sơ của người nhận con nuôi cho Sở Tư pháp nơi trẻ em được giới thiệu làm con nuôi thường trú để xem xét, giới thiệu trẻ em làm con nuôi
Nếu thuộc trường hợp người nhận con nuôi đích danh quy định tại khoản 2 Điều 28 của Luật Nuôi con nuôi: Bộ Tư pháp chuyển hồ sơ cho Sở Tư pháp nơi người được giới thiệu làm con nuôi thường trú để trình Ủy ban nhân dân cấp tỉnh xem xét, quyết định.

Bước 5: Ra quyết định

Trong thời hạn 15 ngày, kể từ ngày nhận được văn bản thông báo về sự đồng ý của người nhận con nuôi, Bộ Tư pháp thông báo cho Sở Tư pháp để Sở Tư pháp trình Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định cho trẻ em làm con nuôi nước ngoài.

Trong thời hạn 15 ngày, kể từ ngày nhận được hồ sơ do Sở Tư pháp trình, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định cho trẻ em làm con nuôi nước ngoài.

Ngay sau khi có quyết định cho trẻ em làm con nuôi nước ngoài của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, Sở Tư pháp thông báo cho người nhận con nuôi đến Việt Nam để nhận con nuôi.

Bước 6: Giao nhận con nuôi

Sở Tư pháp đăng ký việc nuôi con nuôi theo quy định của pháp luật về đăng ký hộ tịch và tổ chức lễ giao nhận con nuôi tại trụ sở Sở Tư pháp.

Việc giao nhận con nuôi phải được lập thành biên bản, có chữ ký hoặc điểm chỉ của các bên và đại diện Sở Tư pháp.

Sau khi giao nhận con nuôi, Bộ Tư pháp gửi quyết định cho trẻ em làm con nuôi nước ngoài cho Bộ Ngoại giao để thông báo cho Cơ quan đại diện của Việt Nam ở nước ngoài về việc trẻ em được nhận làm con nuôi để thực hiện biện pháp bảo hộ trẻ em trong trường hợp cần thiết.

Thủ tục nhận nuôi con nuôi có yếu tố nước ngoài là một quy trình phức tạp, đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng về hồ sơ, tuân thủ các điều kiện luật định và phối hợp chặt chẽ với cơ quan có thẩm quyền. Việc thực hiện đúng quy trình không chỉ đảm bảo quyền lợi của trẻ em mà còn giúp người nhận nuôi hạn chế được rủi ro pháp lý trong tương lai. Hy vọng bài viết đã cung cấp thông tin hữu ích giúp bạn hiểu rõ và thực hiện thuận lợi thủ tục nhận nuôi con nuôi có yếu tố nước ngoài.

Ngoài ra, Văn phòng luật sư Đà Nẵng – Luật Duy Ích cung cấp các dịch vụ liên quan hôn nhân & gia đình dưới đây:

Tư vấn thủ tục kết hôn: Thủ tục, giấy tờ cần chuẩn bị để đăng ký kết hôn, văn bản thỏa thuận tài sản chung và tài sản riêng trước hôn nhân,…
Tư vấn về thủ tục ly hôn: thuận tình ly hôn, đơn phương ly hôn
Tư vấn về thủ tục kết hôn có yếu tố nước ngoài, kết hôn với người nước ngoài, kết hôn với Việt kiều
Tư vấn về cách thức phân chia và giải quyết tài sản chung vợ chồng trong thời kì hôn nhân khi ly hôn theo quy định của pháp luật hiện hôn nhân và gia đình hiện hành
Tư vấn về việc ly hôn ai được quyền nuôi con, ai được quyền nuôi con dưới 3 tuổi, quyền nuôi con, thăm con
Tư vấn về quy định cấp dưỡng nuôi con sau ly hôn, số tiền cấp dưỡng nuôi con và thời hạn cấp dưỡng nuôi con
…

Trên đây là toàn bộ nội dung tư vấn về “Thủ tục nhận nuôi con nuôi có yếu tố nước ngoài” của Văn phòng luật sư Đà Nẵng – Công ty Luật Duy Ích. Nếu Quý khách có bất kỳ thắc mắc nào hoặc cần hỗ trợ hãy liên hệ với chúng tôi qua số điện thoại 091 298 7103.

Xem thêm tại: QUYỀN, NGHĨA VỤ CỦA CHA DƯỢNG MẸ KẾ VÀ CON RIÊNG THEO QUY ĐỊNH 2025 (https://vanphongluatsudanang.com/quyen-nghia-vu-cua-cha-duong-me-ke-va-con-rieng-theo-quy-dinh-2025/)

Xem thêm tại: GIÀNH QUYỀN NUÔI CON SAU KHI LY HÔN TẠI ĐÀ NẴNG (https://vanphongluatsudanang.com/gianh-quyen-nuoi-con-sau-khi-ly-hon-tai-da-nang/)