Sáng 14-11, Quốc hội (QH) thảo luận tại hội trường về dự Luật Đất đai (sửa đổi). Đây là dự luật được kỳ vọng sẽ tạo ra nhiều thay đổi nhằm khắc phục những bất cập về quản lý, sử dụng và tranh chấp đất đai tồn tại hàng chục năm qua.
Các đại biểu (ĐB) đại đa số tán thành với những định hướng sửa đổi Luật Đất đai vốn tuân theo nguyên tắc thể chế hóa quan điểm, chủ trương, đường lối của Đảng tại Nghị quyết 18, Hội nghị Trung ương 5, khóa XIII mới đây. Tuy vậy, nhiều ĐB yêu cầu làm rõ hơn nhiều vấn đề trong đó có thu hồi đất, bố trí điều kiện tái định cư (TĐC) và giải quyết tranh chấp đất đai.
Thỏa thuận hay cưỡng chế?
Các ĐB không bàn nhiều về việc thu hồi đất vì mục đích an ninh, quốc phòng mà chú trọng vấn đề thu hồi đất vì mục đích phát triển kinh tế – xã hội, thu hồi đất cho các dự án vì lợi ích quốc gia, công cộng.
ĐB Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) nói phải tách bạch các dự án sinh lợi, có chênh lệch địa tô như khu đô thị, khu trung tâm thương mại, khu dân cư… để phân biệt dự án cho mục đích công cộng và dự án có sinh lợi, dễ dàng hơn cho việc bồi thường hỗ trợ, TĐC.
ĐB Vũ Tiến Lộc (Hà Nội) thì cho rằng: Thu hồi đất cho các dự án vì lợi ích quốc gia, công cộng được thực hiện theo phương án Nhà nước đứng ra thu hồi, giải tỏa, bồi thường giải phóng mặt bằng để thúc đẩy cho sự phát triển của đất nước… Ông cũng đề nghị mở rộng phạm vi thu hồi cho các công trình văn hóa, thể thao, du lịch, giáo dục, y tế… “Còn rất nhiều lĩnh vực cần phải quan tâm, tạo điều kiện cho họ tiếp cận các nguồn lực về đất đai” – ông Lộc nói.
Đồng tình, ĐB Nguyễn Văn Thịnh (Bắc Giang) nói không nên không hạn chế các dự án thuộc danh mục Nhà nước thu hồi đất, ít nhất thì như Luật Đất đai 2013 chứ không hạn chế như Điều 86 dự thảo luật lần này.
ĐB Thịnh cũng như ĐB Lộc đồng thuận bổ sung trường hợp Nhà nước thu hồi đất nông nghiệp đối với các dự án thuộc diện thỏa thuận đã đạt 80% về diện tích và cho rằng: “Điều này phù hợp với Hiến pháp năm 2013 và Nghị quyết 18 Trung ương 5”.
ĐB Lộc mềm dẻo hơn khi ông đề xuất dự án đã được 70%-80% hộ dân đồng ý thì chính quyền phê duyệt phương án giá như dân và doanh nghiệp thỏa thuận, bảo đảm để doanh nghiệp có thể tiếp cận đất đai dự án một cách thuận lợi hơn.
Trong khi đó, ĐB Dương Văn Phước (Quảng Nam) cho rằng Luật Đất đai 2013 có nhiều quy định gây ách tắc, cản trở phát huy nguồn lực đất đai. Vì vậy, quy định mới phải giải quyết được vấn đề phát huy quyền sử dụng đất (QSDĐ) theo chủ trương của Đảng là phải thương mại hóa QSDĐ, đồng thời sử dụng quyền năng của chủ sở hữu về đất đai của Nhà nước để giải quyết việc cản trở nguồn lực đất đai.
“Vì mục tiêu phát triển, Nhà nước cần phải sử dụng quyền năng sở hữu đất đai để định đoạt, giải quyết những vấn đề không thể thỏa thuận… để tổ chức cưỡng chế giao cho nhà đầu tư hoặc tổ chức đấu thầu. Có như thế mới giải quyết được ách tắc trên thực tế” – ông Phước nêu quan điểm.
ĐB Thịnh đồng tình với các ĐB nói trên nhưng lại cho rằng: Cần hết sức hạn chế cơ chế thỏa thuận nhận chuyển nhượng QSDĐ nông nghiệp để thực hiện các dự án có sử dụng đất theo quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất.
“Cơ chế thỏa thuận đã tạo ra những điều vô lý, mất công bằng xã hội như khi chuyển mục đích sử dụng đất để thực hiện các dự án lợi ích quốc gia thì giá thấp hơn hàng chục, thậm chí đến trăm lần so với dự án thỏa thuận hoặc người đồng ý chuyển nhượng sau cùng lại là người được nhận giá trị thỏa thuận cao hơn những người đồng ý trước” – ông Thịnh nói.
Ngược lại, theo ĐB Mai Thị Phương Hoa (Nam Định), đối với người dân bị thu hồi đất đã là thiệt thòi rồi, mà thu hồi còn không được thỏa thuận bồi thường theo giá thị trường thì lại càng thiệt thòi hơn.
Bảo đảm tốt hơn nơi ở mới là như thế nào?
Một trong những nguyên tắc đáng chú ý tại dự thảo luật là “bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất phải bảo đảm người có đất bị thu hồi có chỗ ở, bảo đảm thu nhập và điều kiện sống bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ”. Các ĐB nhất trí quy định này thể chế hóa quan điểm Nghị quyết 18 là rất nhân văn nhưng như ĐB Trần Quốc Tuấn (Trà Vinh) đã đặt câu hỏi: “Điều kiện sống thế nào là bằng hoặc tốt hơn. Rất cần có thêm tiêu chí quy định, đánh giá cụ thể hơn để dễ thực hiện và đảm bảo quyền lợi của người dân”.
Từ đó, ĐB Nguyễn Hùng Thắng (Hà Nam) kiến nghị “nghiên cứu lại quy định về đảm bảo thu nhập, vì việc tính toán thu nhập của người có đất bị thu hồi ở nơi ở mới so với nơi ở cũ là rất khó khăn, không xác định được chính xác và rất khó làm căn cứ để thực hiện”. ĐB Trần Thị Thanh Hương (An Giang) thì đề nghị “lượng hóa” vấn đề này vì nếu không rất dễ dẫn đến tình huống người dân không chấp nhận phương án bồi thường do quy định không rõ ràng, gây ra tranh chấp, khiếu kiện.
ĐB Phạm Anh Tuấn (Bình Phước) lưu ý khi thu hồi đất thì người dân gánh chịu thiệt hại cả về sinh kế. “Nhìn về phố cổ Hà Nội hiện nay việc người dân chen chúc, tạm bợ, chật chội trong các nhà chỉ vài m2/người không phải do thiếu chỗ ở tốt hơn mà chính là sinh kế, là làm việc, việc làm”.
Nói về giải pháp, ông Tuấn đề nghị ngoài bồi thường cho dân theo quy định thì cần hỗ trợ vốn ưu đãi, đào tạo nghề, giới thiệu việc làm… “Còn doanh nghiệp cũng cần có chính sách hỗ trợ tương ứng khi người dân đã hy sinh, di dời cho sự nghiệp phát triển. Có như vậy chúng ta mới thực hiện đúng mục tiêu chỗ ở mới phải tốt hơn nơi ở cũ”.
ĐB Phan Thái Bình (Quảng Nam) thì đề nghị theo hướng thu hồi đất và bồi thường giá nhà cửa và kiến trúc trên đất theo đơn giá xây dựng mới, có nghĩa rằng đảm bảo có đủ điều kiện để xây dựng một chỗ ở mới, bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ. Đây là cách tiếp cận ông Bình cho là rất tiến bộ, cần phát huy và quy định chặt chẽ trong luật nội dung này.
Nguồn: Báo pháp luật thành phố Hồ Chí Minh
Với đội ngũ luật sư và chuyên viên pháp lý giàu kinh nghiệm, Luật Duy Ích – Văn phòng Luật sư Đà Nẵng cung cấp các dịch vụ pháp lý cần thiết cho khách hàng. Đảm bảo uy tín, bảo mật.
Dịch vụ cung cấp cho Quý Khách hành gồm:
– Soạn thảo đơn từ, hợp đồng, các giao dịch kinh tế, thương mại, dân sự khác.…
– Luật sư tư vấn, soạn thảo hồ sơ và hướng dẫn khách hàng thực hiện công việc liên quan đến các thủ tục hành chính tại các cơ quan chức năng chuyên môn;
– Luật sư tư vấn, soạn thảo, hướng dẫn hồ sơ và giúp đỡ về pháp luật trong trường hợp giải quyết khiếu nại tại các cơ quan có chức năng, thẩm quyền giải quyết khiếu nại;
– Luật sư giỏi hỗ trợ, thực hiện các thủ tục liên quan đến doanh nghiệp như cấp giấy phép đăng ký kinh doanh, thay đổi nội dung đăng ký doanh nghiệp, thay đổi Điều Lệ công ty, các loại giấy phép… để doanh nghiệp thành lập và hoạt động theo đúng quy định của pháp luật;
– Luật sư giỏi đại diện thực hiện các công việc theo sự ủy quyền của khách hàng liên quan đến việc đàm phán, ký kết hợp đồng và giải quyết tranh chấp phát sinh cho đương sự trong các vụ án dân sự (Tranh chấp hợp đồng mua bán, tranh chấp hợp đồng vay tài sản, tranh chấp hợp đồng đặt cọc, tranh chấp hợp đồng thuê nhà, tranh chấp bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng, tranh chấp quyền sở hữu trí tuệ); Giải quyết tranh chấp về lao động (Tranh chấp về tiền lương, Tranh chấp về tiền trợ cấp thôi việc, tranh chấp về tiền trợ cấp mất việc, tranh chấp về đơn phương chấm dứt hợp đồng,…); Hôn nhân và Gia đình (Tranh chấp về tài sản chung sau ly hôn, tranh chấp ai có quyền nuôi con, tranh chấp về nghĩa vụ cấp dưỡng,…); Giải quyết tranh chấp liên quan đến đất đai (Tranh chấp về lối đi liền kề, tranh chấp về ranh giới đất, …); Giải quyết tranh chấp liên quan đến doanh nghiệp;…
– Luật sư giỏi về lĩnh vực hình sự: Tư vấn các quy định pháp lý liên quan đến hành vi phạm tội của bị can, bị cáo; Hỗ trợ tham gia vào các giai đoạn tố tụng để làm rõ hành vi phạm tội và đưa ra các bằng chứng giảm nhẹ tội cho thân chủ từ các giai đoạn: điều tra, khởi tố, truy tố, xét xử vụ án; Tư vấn, hướng dẫn, đưa ra phương án khắc phục hậu quả của hành vi phạm tội cho thân chủ; Thu nhập tài liệu, chứng cứ, tình tiết giảm nhẹ hoặc tìm bằng chứng ngoại phạm nếu khách hàng có hiệu bị oan sai, tìm ra sự thật khách quan của vụ việc; Luật sư tư vấn hướng dẫn bị can, bị cáo các chính sách khoan hồng, chính sách ân xá, đặc xá, cho mãn hạn tù trước thời hạn; Luật sư tham gia vụ án tiến hành tham gia bào chữa cho bị can, bị cáo giảm nhẹ tội danh;…
Trên đây là ý kiến tư vấn mang tính chất tham khảo. Nếu Quý khách có bất kỳ vướng mắc hoặc cần thêm thông tin chi tiết về vấn đề trên hãy liên hệ với chúng tôi qua số liên lạc 0912 987 103 hoặc đặt lịch hẹn trực tiếp tại 76 Bạch Đằng, Hải Châu, Đà Nẵng. Chúng tôi luôn sẵn sàng hỗ trợ. Rất mong nhận được sự hợp tác.
Trân trọng!
Bộ phận tư vấn Luật – Công ty Luật Duy Ích tại Đà Nẵng.
