Trong thực tế, tình trạng bị hàng xóm, người thân hoặc người lạ lấn chiếm đất không còn hiếm gặp. Việc xử lý không đúng cách có thể dẫn đến tranh chấp kéo dài, mất thời gian và quyền lợi của người dân. Vậy khi bị lấn chiếm đất, người dân cần làm gì để bảo vệ quyền lợi hợp pháp? Công ty Luật Duy Ích sẽ gửi tới quý độc giải bải viết LÀM GÌ KHI BỊ LẤN CHIẾM ĐẤT? HƯỚNG DẪN CHI TIẾT CÁCH GIẢI QUYẾT 2025 giúp bạn hiểu rõ dấu hiệu nhận biết và các bước xử lý đúng pháp luật.
1. Lấn chiếm đất là gì?
Luật Đất đai 2024 không có quy định cụ thể khái niệm lấn chiếm đất nhưng có quy định riêng khái niệm lấn đất và chiếm đất, cụ thể:
Chiếm đất là việc sử dụng đất do Nhà nước đã quản lý mà chưa được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép hoặc sử dụng đất của người sử dụng đất hợp pháp khác mà chưa được người đó cho phép. (Khoản 9 Điều 3 Luật Đất đai 2024)
Lấn đất là việc người sử dụng đất chuyển dịch mốc giới hoặc ranh giới thửa đất để mở rộng diện tích đất sử dụng mà không được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép hoặc không được người sử dụng hợp pháp diện tích đất bị lấn đó cho phép. (khoản 31 Điều 3 Luật Đất đai 2024)
Từ đó có thể hiểu khái niệm lấn chiếm đất là hành vi sử dụng trái phép phần đất không thuộc quyền sử dụng hợp pháp của mình thông qua việc lấn đất hoặc chiếm đất. Hành vi này có thể xảy ra riêng lẻ (chỉ lấn hoặc chiếm), hoặc kết hợp cả hai và đều vi phạm pháp luật đất đai.
2. Dấu hiệu nhận biết hành vi lấn chiếm đất
heo khoản 1 Điều 3 Nghị định 91/2019/NĐ-CP, lấn đất được giải thích là việc người sử dụng đất chuyển dịch mốc giới hoặc ranh giới thửa đất để mở rộng diện tích đất sử dụng mà không được cơ quan quản lý nhà nước về đất đai cho phép hoặc không được người sử dụng hợp pháp diện tích đất bị lấn đó cho phép.
Cùng với đó, tại khoản 3 Điều 3 Nghị định 91/2019/NĐ-CP cũng giải thích hành vi chiếm đất như sau:
Chiếm đất là việc sử dụng đất thuộc một trong các trường hợp sau đây:
– Tự ý sử dụng đất mà không được cơ quan quản lý nhà nước về đất đai cho phép;
– Tự ý sử dụng đất thuộc quyền sử dụng hợp pháp của tổ chức, cá nhân khác mà không được tổ chức, cá nhân đó cho phép;
– Sử dụng đất được Nhà nước giao, cho thuê đất đã hết thời hạn sử dụng mà không được Nhà nước gia hạn sử dụng (trừ trường hợp hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp sử dụng đất nông nghiệp);
– Sử dụng đất trên thực địa mà chưa hoàn thành các thủ tục giao đất, cho thuê đất theo quy định của pháp luật.
Như vậy, dấu hiệu cho thấy bạn đang bị hàng xóm lấn chiếm đất là khi nhà của hàng xóm tự ý mở đất, dịch chuyển mốc giới hoặc ranh giới (xây dựng, trồng cây, mở cửa sổ,…) của thửa đất lấn vào phần đất của nhà bạn mà không được cơ quan quản lý nhà nước về đất đai cho phép hoặc không có thỏa thuận trước với bạn.
3. Các bước cần làm khi bị lấn chiếm đất
Khi bị lấn chiếm đất, bạn cần thực hiện các bước sau: Xác minh tình trạng lấn chiếm, thông báo cho người lấn chiếm, yêu cầu dừng hành vi lấn chiếm, hòa giải nếu có thể, và nếu không thành công, bạn có quyền khiếu nại hoặc khởi kiện lên tòa án.
- Thu thập bằng chứng về việc lấn chiếm như hình ảnh, video, giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất.
- Xác định rõ diện tích, vị trí đất bị lấn chiếm.
(2) Thông báo và yêu cầu dừng hành vi lấn chiếm:
- Thông báo bằng văn bản cho người lấn chiếm đất về hành vi vi phạm và yêu cầu dừng ngay việc lấn chiếm.
- Có thể gửi thông báo qua đường bưu điện có xác nhận hoặc nhờ người làm chứng.
(3) Hòa giải:
- Nếu người lấn chiếm không dừng lại, bạn có thể yêu cầu hòa giải tại Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất tranh chấp.
- Chuẩn bị đầy đủ hồ sơ, giấy tờ liên quan để chứng minh quyền sử dụng đất.
(4) Khiếu nại hoặc khởi kiện:
- Nếu hòa giải không thành, bạn có quyền khiếu nại lên cấp cao hơn (ví dụ: UBND huyện nếu hòa giải ở xã không thành) hoặc khởi kiện ra Tòa án.
- Chuẩn bị hồ sơ khởi kiện, bao gồm đơn khởi kiện, giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất và các bằng chứng liên quan.
(5) Theo dõi và thực hiện quyết định của Tòa án:
- Nếu vụ việc được đưa ra Tòa án, bạn cần theo dõi quá trình giải quyết và thực hiện các quyết định của Tòa án.
4. Những lưu ý quan trọng khi giải quyết tranh chấp đất.
Khi bị lấn chiếm đất bạn cần lưu ý những điểm sau đây để giải quyết vụ việc một cách hợp lý nhất:
-
Không tự ý phá dỡ công trình của hàng xóm; có thể bị xử phạt hoặc truy cứu hình sự.
-
Thu thập chứng cứ sớm (ảnh, video, lập vi bằng) để tránh bị thay đổi hiện trạng.
-
Tuân thủ thời hiệu: chậm trễ có thể mất quyền khởi kiện hoặc gặp khó khi đo vẽ lại ranh giới.
-
Nên có luật sư hoặc chuyên gia đất đai hỗ trợ, đặc biệt khi hồ sơ pháp lý thiếu hoặc ranh giới phức tạp.
- Luôn giữ bình tĩnh và tránh hành động khiêu khích: Hành động nóng vội có thể làm tình hình trở nên căng thẳng hơn và gây khó khăn cho việc giải quyết vụ việc.
Ngoài ra, Văn phòng luật sư Đà Nẵng – Luật Duy Ích cung cấp các dịch vụ liên quan tới doanh nghiệp – đầu tư dưới đây:
Tư vấn thay đổi tên doanh nghiệp, địa chỉ trụ sở chính, vốn điều lệ…;
Hỗ trợ soạn thảo hồ sơ thông báo thay đổi giấy phép kinh doanh;
Hỗ trợ doanh nghiệp nộp hồ sơ tại cơ quan có thẩm quyền;
Tư vấn các thủ tục sau khi thay đổi;
Tư vấn thường xuyên các hoạt động doanh nghiệp;
…
Trên đây là toàn bộ nội dung tư vấn về Làm gì khi bị lấn chiếm đất? Hướng dẫn chi tiết cách giải quyết của Văn phòng luật sư Đà Nẵng – Công ty luật Duy Ích. Nếu Quý khách có bất kỳ thắc mắc nào hoặc cần hỗ trợ hãy liên hệ với chúng tôi qua số điện thoại 091 298 7103.
Xem thêm tại: Trình tự thủ tục khởi kiện vụ án tranh chấp đất đai mới nhất 2025
Xem thêm tại: Đăng ký biên động đất đai theo pháp luật 2025
