ĐẤU THẦU LÀ GÌ? CÁC HÀNH VI BỊ NGHIÊM CẤM TRONG ĐẤU THẦU

Đấu thầu là một quy trình quan trọng trong hoạt động mua sắm giữa các doanh nghiệp, giữa doanh nghiệp và cơ quan nhà nước nhằm lựa chọn nhà thầu có đủ năng lực để cung cấp hàng hóa, dịch vụ hoặc thi công công trình. Để bảo đảm tính công bằng, minh bạch trong quá trình đấu thầu, pháp luật Việt Nam đã quy định rõ những hành vi bị nghiêm cấm trong đấu thầu. Tuy nhiên, trên thực tế vẫn còn nhiều trường hợp các doanh nghiệp vi phạm quy định. Việc nắm vững các quy đinh về đấu thầu không chỉ giúp các doanh nghiệp tham gia đấu thầu thành công mà còn hạn chế được nhiều rủi ro pháp lý. Trong bài viết này, Công ty Luật Duy Ích sẽ phân tích chi tiết khái niệm đấu thầu, các hành vi bị nghiêm cấm để cung cấp cho các doanh nghiệp những thông tin hữu ích.

1. Đấu thầu là gì?

Tại khoản 8 Điều 4 Luật Đấu thầu năm 2023 quy định: “Đấu thầu là quá trình lựa chọn nhà thầu để ký kết, thực hiện hợp đồng cung cấp dịch vụ tư vấn, dịch vụ phi tư vấn, mua sắm hàng hóa, xây lắp, lựa chọn nhà đầu tư để ký kết, thực hiện hợp đồng dự án đầu tư kinh doanh trên cơ sở bảo đảm cạnh tranh, công bằng, minh bạch, hiệu quả kinh tế và trách nhiệm giải trình”.

Như vậy, theo quy định trên có thể hiểu đơn giản rằng đấu thầu là quá trình Bên mời thầu lựa chọn nhà thầu đáp ứng các yêu cầu của mình để cung cấp hàng hóa, dịch vụ hoặc thực hiện dự án đầu tư kinh doanh.

2. Các nguyên tắc cơ bản trong hoạt động đấu thầu

Để hoạt động đấu thầu diễn ra đúng pháp luật và đạt hiệu quả cao, các Bên tham gia đấu thầu cần phải tuân thủ những nguyên tắc cơ bản sau:

– Nguyên tắc hiệu quả: Khi thực hiện công tác đấu thầu cần phải đảm bảo hiệu quả cả về mọi mặt cả mặt kinh tế lẫn xã hội. Khi thực hiện đấu thầu phải lựa chọn được những nhà thầu đáp ứng các yêu cầu do Bên mời thầu đặt ra với chi phí thấp nhất.

– Nguyên tắc cạnh tranh: Được hiểu là mọi nhà thầu đều được tạo điều kiện thuận lợi để tham gia đấu thầu nếu có đủ khả năng về kỹ thuật và tài chính, không phân biệt nhà thầu trong nước hay nước ngoài. Đây là nguyên tắc tạo điều kiện cho các nhà cung cấp cạnh tranh với nhau trên phạm vi rộng nhất có thể.

– Nguyên tắc công bằng: Khi thực hiện đấu thầu, tất cả các nhà thầu phải được hưởng những quyền lợi ngang nhau và có các nghĩa vụ như nhau. Họ đều được Bên mời thầu cung cấp đầy đủ, chính xác các thông tin cần thiết vào cùng một thời điểm, không có bất kỳ sự ưu tiên hay ngoại lệ nào.

– Nguyên tắc minh bạch: được hiểu là mọi thông tin trong hồ sơ và các quyết định liên quan đến hoạt động đấu thầu đều phải được công khai, rõ ràng, không gây nghi ngờ hay hiểm nhầm cho các người khác. Các thông tin và quyết định phải được đưa ra dựa trên cơ sở khoa học, khách quan.

– Nguyên tắc pháp lý: Khi đấu thầu, các bên tham gia phải tuân thủ đúng và đầy đủ các quy định pháp luật, các nội dung, trình tự, thủ tục đất thầu và những cam kết được ghi nhận trong hợp đồng giao nhận thầu. Nếu bên nào sai phạm sẽ bị xử lý nghiêm minh theo quy định của pháp luật.

3. Các hành vi bị cấm trong hoạt động đấu thầu

Theo quy định tại Điều 16 Luật Đấu thầu 2023, trong hoạt động đấu thầu, pháp luật nghiên cấm các hành vi sau:

Hành vi đưa, nhận, môi giới hối lộ;
Hành vi lợi dụng chức vụ, quyền hạn để gây ảnh hưởng, can thiệp trái pháp luật vào hoạt động đấu thầu dưới mọi hình thức;
Hành vi thông thầu như dàn xếp, thỏa thuận, ép buộc để một hoặc các bên chuẩn bị hồ sơ dự thầu hoặc rút hồ sơ dự thầu để một bên trúng thầu; dàn xếp, thỏa thuận để từ chối cung cấp hàng hóa, dịch vụ, không ký hợp đồng thầu phụ hoặc thực hiện các hình thức thỏa thuận khác nhằm hạn chế cạnh tranh để một bên trúng thầu;…

Hành vi gian lận, ví dụ như làm giả hoặc làm sai lệch thông tin, hồ sơ, tài liệu trong đấu thầu; cố ý cung cấp thông tin, tài liệu không trung thực, không khách quan trong hồ sơ quan tâm, …
Hành vi cản trở như hủy hoại, lừa dối, thay đổi, che giấu chứng cứ hoặc báo cáo sai sự thật; đe dọa hoặc gợi ý đối với bất kỳ bên nào nhằm ngăn chặn việc làm rõ hành vi đưa, nhận, môi giới hối lộ; cản trở người có thẩm quyền, chủ đầu tư, bên mời thầu, nhà thầu, nhà đầu tư trong lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư; …
Không bảo đảm công bằng, minh bạch, ví dụ như tham gia lập, đồng thời tham gia thẩm định hồ sơ mời quan tâm, hồ sơ mời sơ tuyển, hồ sơ mời thầu, hồ sơ yêu cầu đối với cùng một gói thầu, dự án đầu tư kinh doanh; tham gia đánh giá hồ sơ dự thầu, hồ sơ đề xuất đồng thời tham gia thẩm định kết quả lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư đối với cùng một gói thầu, dự án đầu tư kinh doanh,…
Tiết lộ những tài liệu, thông tin về quá trình lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư mà không thuộc các trường hợp được cho phép theo quy định pháp luật;
Chuyển nhượng thầu trong các trường hợp quy định tại điểm a, b, c, d khoản 8 Điều 16 Luật Đấu thầu 2023;
Tổ chức lựa chọn nhà thầu khi chưa xác định được nguồn vốn theo quy định tại khoản 3 Điều 39 Luật Đấu thầu 2023.

4. Ý nghĩa của việc tuân thủ các quy định pháp luật về đấu thầu

Đối với Nhà nước
Sử dụng vốn đầu tư, nhất là vốn ngân sách, hiệu quả, tránh thất thoát, lãng phí;
Bảo đảm trách nhiệm giải trình, minh bạch trong quản lý;
Tăng cường niềm tin của nhân dân vào chính sách đầu tư công.
Đối với doanh nghiệp và nhà thầu
Tạo ra môi trường cạnh tranh công bằng;
Bảo đảm việc trúng trúng thầu dựa trên năng lực thực sự, giúp doanh nghiệp xây dựng uy tín;
Tạo động để doanh nghiệp nâng cao chất lượng, tiến độ và công nghệ.
Đối với xã hội và cộng đồng
Người dân được hưởng lợi từ công trình, dịch vụ chất lượng với chi phí hợp lý;
Góp phần xây dựng nền kinh tế minh bạch, bền vững;
Bảo đảm lợi ích cộng đồng khi nguồn lực xã hội được sử dụng đúng mục đích.

Đấu thầu là hoạt động phức tạp, chịu sự điều chỉnh chặt chẽ của pháp luật. Việc hiểu đúng và tuân thủ các quy định không chỉ giúp doanh nghiệp, cơ quan Nhà nước hay cá nhân tham gia tránh được rủi ro pháp lý mà còn bảo đảm quyền lợi chính đáng của mình. Vì vậy, việc nắm rõ các hành vi nghiêm cầm trong hoạt động đấu thầu và quy định pháp luật về đấu thầu là điều vô cùng cần thiết.

Ngoài ra, Văn phòng luật sư Đà Nẵng – Luật Duy Ích cung cấp các dịch vụ liên quan tới doanh nghiệp – đầu tư dưới đây:

– Tư vấn thay đổi tên doanh nghiệp, địa chỉ trụ sở chính, vốn điều lệ…

– Hỗ trợ soạn thảo hồ sơ thông báo thay đổi giấy phép kinh doanh

– Hỗ trợ doanh nghiệp nộp hồ sơ tại cơ quan có thẩm quyền

– Tư vấn các thủ tục sau khi thay đổi

– Tư vấn thường xuyên các hoạt động doanh nghiệp

…

Trên đây là nội dung tư vấn về “Đấu thầu là gì ? Các hành vi bị nghiêm cấm trong đấu thầu” của Văn phòng luật sư Đà Nẵng – Công ty luật Duy Ích. Nếu Quý khách có bất kỳ thắc mắc nào hoặc cần hỗ trợ hãy liên hệ với chúng tôi qua số điện thoại 091 298 7103.

Xem thêm tại: Đấu thầu là gì? Quy định mới nhất 2024

(Link: https://vanphongluatsudanang.com/dau-thau-la-gi-quy-dinh-moi-nhat-2024/)

Xem thêm tại: Tư vấn đầu tư nước ngoài tại Việt Nam